عکاسی انتزاعی چیست؟ | کلمه ” انتزاع ” از واژه لاتین ” abstractus ” می‌آید، که به معنی کم شده یا جدا شده است. همچنین اغلب به عنوان متضاد واژه واقعی یا بهم چسبیده و متصل ” concrete ” استفاده می‌شود. از لحاظ هنری، فضای انتزاعی فضایی گنگ و مبهم است و مرزهای نامشخصی دارد، همچنین بیننده را وادار به تفکر و خیال می‌کند و باعث می‌شود بیننده برای یافتن سوژه اصلی بیشتر به زحمت بیفتد. این به معنی تار بودن یا نامفهوم بودن عکس‌های این ژانر نیست، بلکه آنها می‌توانند روشن، واضح و کاملا شارپ باشند و در عین حال سبکی انتزاعی داشته باشند.

در واقع عکاسی با سبک انتزاعی به نوعی به تصویر کشیدن جهان واقعی به شکلی غیر متعارف و نا آشنا است که باعث می‌شود جذابیت‌های بصری نهفته نیز آشکار شوند. در اطراف ما عناصر بصری و هنری بسیار زیادی وجود دارند که فقط دید متفاوت و خلاقانه یک عکاس می‌تواند آنها را ثبت کند. این ممکن است در دریا رخ بدهد یا در خشکی، یا حتی در سایزی بسیار کوچک، همچنین در طبیعت، که مورد آخر همان موضوعی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت، یعنی عکاسی انتزاعی از طبیعت.

در واقع جذابیت این سبک به خاطر وجود همین پیچیدگی‌ها و ابهام است، مخصوصا در عکاسی انتزاعی از طبیعت که باعث می‌شود بسیار جذاب باشد.

هنر انتزاعی کمی از اشکال و فرم‌های مشخص فاصله می‌گیرد و به دنبال کشف چیزهایی جدید است، در واقع همین باعث می‌شود فضایی جدید برای اکتشاف و احساسات پدید بیاورد. بیننده ممکن است با توجه به درک هنری که دارد، نسبت به عکس واکنش‌های احساسی متفاوتی را نشان دهد. از آنجا که هیچ تفسیر مشخصی برای عکس‌هایی که در این سبک گرفته می‌شوند وجود ندارد، می‌توانید آزادانه و بدون محدودیت به آن فکر کنید و نظرتان را بدهید.

ثبت طبیعت با عکاسی

بیش از هر چیز دیگری در عکاسی طبیعت تلاش عکاس بر این است که یک سوژه، موضوع یا یک اتفاق را به صورت طبیعی به تصویر بکشد. حتی ممکن است بتوان در بعضی مواقع این نوع عکاسی را نوعی فعالیت علمی دانست، نه یک فعالیت هنری. بنابراین به وضوح تفاوت عکاسی از طبیعت با عکاسی انتزاعی آشکار می‌شود، در عکاسی طبیعت شما می‌خواهید یک سوژه را به صورت طبیعی و واضح ثبت کنید، اما در عکاسی انتزاعی سعی نمی‌کنید یک واقعیت فیزیکی را به تصویر بکشید.

پتانسیل عکس‌های انتزاعی چیزی فراتر از موارد فیزیکی عادی بوده و ایجاد یک فضای ماورایی و مبهم برای پیدا کردن چیزی منحصر به فرد در طبیعت وظیفه آن است.

برای ثبت عکس‌های انتزاعی از طبیعت باید سعی کنید از بدیهیات و واقعیات فاصله بگیرید و به جای آن یک احساس یا یک نوع حرکت را به تصویر بکشید. این چیزها ممکن است بخشی از یک واقعیت فیزیکی نباشند و یا حتی وجود نداشته باشند، اما برای هنرمند و بیننده کاملا واقعی و جذاب هستند.

برای مثال موسیقی را در نظر بگیرید، وقتی از قواعد ابتدایی فاصله گرفته و احساسات را در آهنگ دخیل می‌کنیم، چیزی فراتر از نت‌ها و دنیای موسیقی عادی خلق می‌کنیم تا شنونده را با احساساتی قوی درگیر خود کند.

حالا باید عکاسی را شروع کنید…

برای اینکه درک درستی از مفاهیم انتزاعی پیدا کنید، ابتدا باید واقعیت را به خوبی شناخته و از احساسات و عواطف آن مطلع باشید. نقاشان سبک انتزاعی نیز واقعیت را شناخته و برای رسم آثار انتزاعی از ابزار واقعی همچون رنگ، قلم‌مو یا سایر ابزارها استفاده می‌کنند. در واقع کلید اصلی یک هنرمند سبک انتزاعی ، شناخت صحیح واقعیت و استفاده از تخیل و بینش متفاوت برای خلق یک اثر هنری است.

عکاسان نیز از ابزارهای مختلفی برای کار خود استفاده می‌کنند، منتها تفاوتی در کار آنها و نقاشان است. یک نقاش طرح انتزاعی را بر اساس تصویر ذهنیش رسم می‌کند و دیدی نسبت به واقعیت جاری در نقاشی خود ندارد، اما یک عکاس واقعیتی را که در نهایت تبدیل به یک اثر انتزاعی می‌شود را می‌بیند و این اجتناب ناپذیر است. در واقع او یک منظره واقعی را در طبیعت با تکنیک‌هایی تبدیل به یک اثر انتزاعی می‌کند.

با این حال دید و نقطه نظر هر دو یکسان است، فرقی ندارد که این اثر هنری انتزاعی یک عکس باشد یا یک نقاشی.

۱- فاصله

یکی از بهترین راه‌ها برای پیدا کردن موضوعات انتزاعی، بیش از حد نزدیک شدن به یک سوژه و ثبت یک عکس ماکرو انتزاعی است که قبلا آن را به طور مفصل توضیح دادم. ما اغلب در زندگی روزمره خود از این دید استفاده نمی‌کنیم و بیشتر حالات کلی اجسام و عناصر را می‌بینیم و یک نمونه ماکرو از یک سوژه قطعا برای ما جدید بوده و جذابیت زیادی خواهد داشت. همچنین بافت و رنگ در این حالت نقش بیشتری پیدا کرده و یک سوژه عالی برای عکاسی ماکرو انتزاعی است.

این نمونه‌ها اما تنها به اجسامی که در طول روز از آنها استفاده می‌کنیم محدود نمی‌شوند، شما می‌توانید در طبیعت نیز نمونه‌های بی‌شماری را پیدا کنید که بی‌شک هیچکس تا به حال به آنها توجه نکرده است. کافی است کمی در طبیعت قدم بزنید و خوب به اطرافتان نگاه کنید تا سوژ‌های متنوعی را پیدا کنید. برای مثال درون یک گل، ریشه‌های یک برگ، حیوانات کوچک و یا بافت‌های ایجاد شده روی چوب درختان نمونه‌هایی بی‌نظیر برای عکاسی انتزاعی از طبیعت هستند.

به این دلیل که بسیاری از این سوژه‌ها قبلا دیده نشده است، کار شما متمایز از سایر عکاسان خواهد شد و این برای یک عکاسی بی‌نظیر است. تنها نیاز به خلاقیت و دید متفاوت دارد.

۲- فوکوس

همانطور که کمی بالاتر گفتم، عکس‌های انتزاعی الزاما تار یا نامعلوم نیستند، اما همین کار می‌تواند یک تکنیک عالی برای ایجاد تصاویر انتزاعی باشد. شما می‌توانید بر روی یک سوژه به صورت اشتباه فوکوس کنید یا فاصله کانونی را تغییر دهید تا اتفاقات جالبی را مشاهده کنید. البته این کار مستلزم وجود قابلیت فوکوس دستی برای لنز دوربین شما است.

برای پیدا کردن این نوع صحنه‌ها نیازی نیست از تجهیزات خاصی استفاده کنید، می‌توانید چشمان خود را کمی ببندید یا تار کنید، طوری که انگار تصویر خارج از فوکوس است و به این صورت جهان را به شکلی متفاوت و انتزاعی خواهید دید. سعی کنید به اطراف خود نگاه کنید و به دنبال سوژه‌های جدید و جذاب باشید. می‌توانید از ترکیب‌بندی‌های متفاوت استفاده کنید تا مناظری جالب بدست آورید. می‌توانید با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کنید و عناصر مختلف را در طبیعت با یکدیگر ترکیب کنید.

۳- زمان

در عکاسی، زمان همیشه یک عنصر کلیدی است، و عکاسی انتزاعی هم در این مورد استثنا نیست. شما می‌توانید زمان خود را کمی دستکاری کنید و با حرکت دادن دوربین، تصاویری انتزاعی به وجود بیاورید. این در واقع به معنی تغییر زمان نوردهی دوربین شما است. می‌توانید سرعت شاتر خود را کم کنید و حتی تا چند ثانیه آن را کاهش بدهید، سپس دوربین را در جهات مختلفی حرکت دهید.

این حرکت بستگی به خلاقیت شما دارد و در هر مورد نتیجه نهایی متفاوت خواهد بود. حرکت اسپیرال یا حلزونی، حرکت افقی و حرکت عمودی سه مورد از شایع‌ترین شیوه‌ها برای ثبت عکس‌های انتزاعی هستند. تکنیک‌های نقاشی با نور نیز در این ترفند موثر خواهند بود و می‌توانید از آنها استفاده کنید.

به علاوه در طبیعت اجسامی وجود دارند که ظاهری بسیار ساده دارند و شاید مناسب هیچ نوع عکاسی نباشند، اما با کمی حرکت یا لرزش عمدی دوربین، آنها به سوژه‌هایی کاملا متفاوت و عالی برای عکاسی انتزاعی تبدیل می‌شوند. این می‌تواند یک تار عنکبوت، یک برگ و یا حتی پرواز یک پرنده یا حشره باشد.

 

نویسنده: امیرمحمد مشهدی فراهانی